کودکان با نیازهای خاص

آیا همه مخلوقات خداوند مهربان شبیه هم هستند؟ آیا تفاوت‌های قابل مشاهده بین انسان‌ها و سایر موجودات زنده، نظم آفرینش را مختل کرده است؟ آیا تفاوت‌های جسمانی، رفتاری وفرهنگی میان انسان‌ها عامل برتری است؟

همزمان که به پاسخ این پرسش‌ها می‌اندیشید به این موضوع فکر کنید که این ویژگی‌ها و صفات غالب انسان‌ها هستند که سبب ایجاد استانداردهای رفتاری و اجتماعی شده است. لذا نبود تمام و کمال این استانداردها معیار نقص و کاستی از سوی آفریدگار بزرگ هستی نیست.

بر این اساس تقسیم‌بندی کودکان به گروه‌های خاص و غیرخاص صرفا با هدف تسهیل زندگی اجتماعی و ارتباطات گروهی است. با این مقدمه باید گفت که کودکی که به آموزش خاص، مراقبت‌های بهداشتی تخصصی یا سایرخدمات کاربردی نیاز دارد را کودکی با نیازهای خاص می‌دانیم. چنین کودکانی ممکن است دارای ناتوانی‌های رشدی، یادگیری، فکری، جسمی، حسی، عاطفی و یا رفتاری باشند (منبع).

معرفی:

در حقیقت اصطلاح کودک با نیازهای خاص طیف گسترده ای است که می تواند کودکان با یک سندرم، بیماری لاعلاج، اختلال شناختی عمیق یا مشکلات روانی جدی را شامل شود از سوی دیگر کودکان با اختلالات یادگیری، آلرژی های غذایی، تاخیر در رشد را نیز با همین اصطلاح می‌شناسیم.

بدیهی است که این کودکان به حمایت و خدمات بیشتری نیاز دارند تا بتوانند به نقاط عطف تحصیلی، اجتماعی، عاطفی و جسمانی خود دست یابند.

مواجهه:

مداخله زودهنگام برای کودکان با نیازهای خاص، گام مهمی در جهت دستیابی به حداکثر پتانسیل‌های تحصیلی، عاطفی و اجتماعی اوست. مداخله زودهنگام به فرآیندی اطلاق می‌شود که طی آن توانایی‌های رشدی کودک ارزیابی می‌شود. در صورت لزوم، برنامه‌ای تدوین می‌شود که شامل ارائه خدمات منحصر به فرد بر اساس نیازهای خاص کودک است و به تقویت بیشتر مهارت‌های رشدی کودک کمک می‌کند.

به طور معمول، خانواده‌های کودکان با نیازهای خاص، مسافران زندگی هستند که از نظر عاطفی و مالی چالش برانگیز است. چنین خانواده‌هایی پس از تشخیص شرایط خاص فرزند خود، احساسات بی‌شماری از جمله خشم، غم، فقدان و انکار را تجربه می‌کنند. نکته کلیدی این است بدانیم این احساسات بخشی طبیعی از فرآیند مواجهه با چالشی بزرگ است. صبور باشید با گذشت زمان، پذیرش فرا می‌رسد. در این مرحله است که خانواده می‌تواند روی شروع فرآیند کمک به کودک با نیازهای خاص برای دستیابی به حداکثر پتانسیل او تمرکز کند (منبع).

چشم انداز:

کودکان با نیازهای خاص اغلب به طور قابل توجهی در سواد آموزی (خواندن، به یاد سپاری واژگان و نوشتن) کندتر از همسالان خود پیش می‌روند. این کودکان که با یادگیری مشکل دارند، اغلب برای کسب، تسلط، حفظ و تعمیم مهارت‌های پایه نیاز به آموزش‌های تخصصی دارند. خوشبختانه، نتایج مطالعات نشان می‌دهد که وقتی در آموزش این کودکان از دستورالعمل‌های مشخص و هدفمند با نظارت سیستماتیک استفاده می‌شود، شاهد دستاوردهای عملکردی قابل‌توجهی خواهیم بود (منبع).

پیام ما:

زندگی سفری کوتاه و شگفت‌انگیز سرشار از نادانسته‌ها به سوی هدفی مشخص است. هر موهبتی از جانب خداوند در این سفر، ره توشه‌ای ارزشمند است که اگر به درستی با آن مواجه شویم و به خوبی ار آن بیاموزیم، دستیابی به هدف را تسهیل می‌کند. کودکانمان با نیازهای خاص را چنین موهبتی بدانیم و خسته و ناامید نباشیم.