خود مراقبتی چه اهمیتی دارد و چرا کسب اطلاعات درباره آن ضروری است؟

خودمراقبتی به معنای انجام اقدامات آگاهانه و پایدار برای حفظ سلامت جسمی، روانی، عاطفی و اجتماعی است. این مفهوم فراتر از مراقبتهای درمانی بوده و بر پیشگیری از بیماریها، افزایش کیفیت زندگی و تقویت رفاه فردی تمرکز دارد. خودمراقبتی شامل شناخت نیازهای شخصی و انجام اقداماتی است که تعادل و آرامش را به زندگی بازگرداند.
شاید از خودتان سوال کنید که چرا من باید در حفظ سلامت، پیشگیری از بیماری و درمان خودم یا اعضا خانواده مشارکت فعال داشته باشم. مگر نه اینکه دستورالعملهای معینی از طرف تیم درمان به من ارائه میشود و من باید آن را اجرایی کنم؟
لازمه که بدانیم اگر شما درکی از خود مراقبتی و حمایت و مراقبت از خودتون نداشته باشید دچار دردسرهای زیادی میشوید. در صورتی که دانش و سواد سلامت کافی نداشته باشید نمیتوانید دستورات تیم درمان را به درستی اجرا کنید و به همین دلیلی ساده و قابل حل نمیتوانید به نتیجه مورد نظر دست پیدا کنید و چرخه مراجعه به پزشک و دریافت دستورات به طور مکرر ادامه پیدا کند.
این کلمات در بیماریهای مزمن مثل چاقی، فشار خون، دیابت و بیماریهای قلبی و عروقی که نیاز به مراقبت مداوم وجود دارد شرایط را پیچیدهتر میکند و موجب خستگی شما و اعضا خانواده و رها کردن درمان میشود.
یکی دیگر از دلایلی که بیش از پیش به اهمیت خود مراقبتی تاکید میکند شناخت محدودیتهای سیستم مراقبتهای بهداشتی است. اگر قرار باشد تمام فرایند مراقبت از ما یا اعضا خانواده ما توسط سیستم بهداشتی انجام شود به نظرتان چه اتفاقی میافتد؟
پاسخ این سوال را در شرایط همهگیری بیماری کرونا به خوبی درک کردیم. به خاطر دارید که در آن شرایط بخش اعظم مراقبت به عهده تیم درمان قرار داشت که موجب خستگی و اختلال در سیستم بهداشتی شده بود. همچنین در بیماریهایی نظیر دیابت، بیماریهای قلبی و عروقی، چاقی و غیره نیز که مراقبت مداوم و طولانی مدت لازم است فقدان خود مراقبتی میتواند مدیریت این بیماریها را با چالش مواجه کند. به همین دلیل ما با قرار گرفتن در نقش صحیح خود به عنوان یکی از اعضا تیم مراقبت مشارکتی میتوانیم این بار مضاعف را از دوش تیم درمان تاحدی برداریم.
نتایج تحقیقات نشان میدهد که اگر فقط ده درصد از افراد نیازمند ارائه خدمت با انجام صحیح خود مراقبتی از مراجعات غیر ضروری به سیستم بهداشتی بینیاز شوند فشار کاری تیم درمان به نصف کاهش مییابد و مسلم است که با کاهش این بار کاری، خدماتی که توسط سیستم بهداشتی به ما یا سایر هموطنان ما ارائه میشود از کیفیت بهتری برخوردار خواهد بود.
یادمان باشد که خود مراقبتی به ما کمک میکند از مراجعات غیر ضروری به اورژانس، نشستنهای طولانی مدت در صف مراجعه به پزشک و انجام آزمایشات غیرضروری و خستگیهای ناشی از آن جلوگیری میشود.
البته لازم به ذکر است که خود مراقبتی ما را از مراجعه به پزشک و مشورت با تیم درمان بی نیاز نمیکند. در دنیای پرشتاب امروز، خودمراقبتی نیازی ضروری برای حفظ تعادل و پیشگیری از فرسودگی است. با تمرکز بر خود و مراقبت از جسم و روان، میتوانید به سلامت پایدار و عملکرد بهتر دست یابید. گروه آموزشی و پژوهشی بسماوا در این مسیر همراه شماست.
منابع برای مطالعه بیشتر:
درباره دکتر مهناز سنجری
دانش آموخته دکترای تخصصی آموزش پرستاری و عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران
نوشته های بیشتر از دکتر مهناز سنجری
دیدگاهتان را بنویسید