عوارض دیابت چیست؟
دیابت یک بیماری مزمن است که در صورت کنترل نشدن، می‌تواند به عوارض جدی و گاه غیرقابل بازگشتی منجر شود. این عوارض ممکن است اعضای مختلف بدن از جمله چشم‌ها، کلیه‌ها، قلب، عروق و اعصاب را تحت تأثیر قرار دهد. شناخت زودهنگام این عوارض و مدیریت صحیح دیابت، کلید پیشگیری از آسیب‌های بلندمدت و حفظ کیفیت زندگی افراد مبتلا است.
علت اصلي بروز اثرات جانبي و عوارض دیابت پس از سال‌ها ابتلا به اين بيماري به‌طور دقيق مشخص نيست. با اين وجود، بالابودن ميزان قندخون و ميزان HbA1C و طول مدت ابتلا به دیابت همگي از عوامل مؤثر در بروز عوارض دیابت محسوب مي‌شوند و خطر بروز آنها را افزايش مي‌دهند.
دیابت می تواند بر عروق بزرگ و کوچک بدن تاثیر بگذارد.
عوارض عروق بزرگ شامل: تصلب شرائين يا سخت شدن سرخرگها
عوارض عروق كوچك شامل: درگیری چشم/ كليه/ اعصاب
عوارض عروق خونی بزرگ (عوارض ماکروواسکولار دیابت)
خطر بروز بيماري‌هاي قلبي- عروقي در بيماران ديابتي بيشتر از سايرين است. بخشي از علل بروز گرفتگي عروق (آترواسكلروز) بالا بودن ميزان قندخون است اما افزايش كلسترول مضر خون و افزايش فشارخون نیز در ایجاد این عارضه موثر است.
در صورتي كه سعي كنيد قندخون خود را تحت كنترل نگه داريد، اين شانس وجود دارد كه زماني كه بيماري آترواسكلروز مشكل ساز شود را به تعويق بيندازيد شواهد موجود بيانگر آن است که درمان مؤثر ديابت، خطر بروز بيماري‌هاي قلبي زود هنگام را كاهش مي‌دهد
در واقع علت اينكه به بيماران ديابتي توصيه ميشود سيگار نكشند و ميزان چربي‌هاي موجود در رژيم غذايي خود را كاهش دهند، خطر بالاي ابتلا به بيماري‌هاي قلبي- عروقي در آنهاست.
عوارض عروق خونی كوچك (عوارض میکروواسکولار دیابت)
بالا بودن ميزان قندخون در يك مدت طولاني باعث ميشود تجمع گلوكز در سلول‌هاي ديواره عروق بيشتر شده و در نهايت اين عروق سخت و شكننده مي‌شوند. سلول‌هایی كه عمدتاً از اين مسموميت با گلوكز آسيب مي‌بينند، سلول‌هايي هستند كه براي انتقال گلوكز، به انسولين نياز نداشتند مثل سلول‌هاي چشم، كليه، اعصاب و عروق خوني. به‌همين علت زماني كه ميزان قندخون بالا بوده است، گلوكز به راحتي داخل اين سلول‌ها شده و اين سلول‌ها با غلظت بالاي گلوكز مواجه شدهاند.
در صورتي كه فرد ديابت داشته باشد، گلوكز به پروتئين موجود در ديواره گلبول‌هاي قرمز متصل ميشود كه باعث كاهش انعطاف پذيري جدار گلبول‌های قرمز ميشود. بنابراين اين گلبول‌های سفت در عبور از مويرگ‌ها مشكل پيدا مي‌كنند و از آنجايي كه وظيفه آنها حمل اكسيژن براي بافت‌هاي بدن است، حفظ قندخون در محدوده طبيعي و كنترل آن براي حفظ سلامت گلبول‌هاي قرمز بسيار مهم است.
درمان عوارض دیابت
بیماران مبتلا به دیابت و همچنین عموم افراد لازم است به منظور پیشگیری از عوارض توصیه‌های زیر را در زندگی روزمره خود اجرا کنند.
- کنترل قند خون در محدوده طبیعی
- افزايش فعاليت بدني
- اجتناب از افزايش وزن
- كنترل استرسهاي روزمره زندگي
- ترك سيگار و دخانیات
- درمان فشارخون و کلسترول بالا
- استفاده از رژيم غذايي حاوي فيبر فراوان و كم چرب كه شامل ميوه‌ها و سبزي ميشود.
- مراجعه منظم به پزشک
- انجام آزمایشات بر اساس توصیه پزشک
- پایبندی به درمان توصیه شده توسط پزشک
دیابت بیماری‌ای است که اگر به درستی کنترل نشود، می‌تواند به عوارض متعددی منجر شود. اما با اقدام به موقع، مراقبت مستمر و تغییر در سبک زندگی، می‌توان از بروز یا پیشرفت این عوارض جلوگیری کرد. با حمایت گروه آموزشی و پژوهشی بسماوا، مدیریت دیابت را جدی بگیریم و برای داشتن زندگی سالم‌تر تلاش کنیم.
منابع برای مطالعه بیشتر:
عوارض دیابت را بشناسیم (انجمن دیابت آمریکا)
بازنگری و ویرایش مطالب: پردیس زارع پور
مطالب زیر را حتما مطالعه کنید
دوره های آموزشی مرتبط
دیدگاهتان را بنویسید